Organizacje pozarządowe – nazywane także obywatelskimi, społecznymi, non profit – stanowią zbiór różnych, wspólnotowych, niekomercyjnych form działania obywateli, tworząc trzeci sektor współczesnego społeczeństwa.

Ich znaczenie w gospodarce i państwie wzrasta, bowiem nowoczesne zarządzanie publiczne bazuje na współdziałaniu i partnerstwie sektora publicznego, prywatnego oraz organizacji pozarządowych. Sektor organizacji obywatelskich realizuje istotne funkcje ekonomiczne – uczestniczy w wykonywaniu, i coraz częściej współprojektowaniu, zadań publicznych. Ponadto pełni ważne funkcje publiczne – wpływa na działania władzy poprzez kształtowanie polityk publicznych sektorowych i horyzontalnych. Jednocześnie realizuje funkcje społeczne – jest przejawem i zapleczem działania społeczeństwa obywatelskiego.

Organizacje pozarządowe stanowią jeden z kluczowych obszarów zainteresowania Małopolskiej Szkoły Administracji Publicznej, która dostrzega ich potencjał do zaspakajania potrzeb społecznych, mobilizowania aktywności obywateli, ale także ułatwiania zmian instytucjonalnych i systemowych oraz pobudzania dyskursu społecznego i innowacyjności na wszystkich poziomach struktury społecznej. Jednocześnie organizacje pozarządowe są ważnym partnerem w działaniach badawczo-wdrożeniowych realizowanych przez MSAP.

Ekonomia społeczna (przedsiębiorczość społeczna) to specyficzny system działania polegający na osiąganiu celów społecznych metodami gospodarczymi. To dziedzina aktywności, która opiera się na wartościach solidarności, pomocniczości i integracji społecznej. Kluczowym jej ogniwem są przedsiębiorstwa społeczne, które w ramach prowadzenia działalności gospodarczej realizują działania integracji społecznej i zawodowej, dostarczają usługi społeczne czy pobudzają aktywność społeczności lokalnych.

W obrębie tego obszaru działania MSAP UEK biegną dwutorowo. Z jednej strony aktywność MSAP UEK koncentruje się na uruchamianiu i prowadzeniu prac badawczych oraz stworzeniu systemu kształcenia w formule studiów podyplomowych. Z drugiej natomiast, MSAP UEK realizuje działania zorientowane na wzbudzenie zainteresowania tą problematyką wśród różnych środowisk (np. poprzez organizowanie debat, upowszechnianie dobrych praktyk).

Poniżej przedstawiono najważniejsze przejawy działalności Małopolskiej Szkoły Administracji Publicznej UEK w obszarze organizacje pozarządowe i ekonomia społeczna: