Czy jesteśmy odporni?

Odporność to zdolność do powrotu do wyjściowej sytuacji. Kluczową kwestią jest niezależność banku centralnego, ale też demokratyczna odpowiedzialność – mówił prof. Andrzej Wojtyna podczas konferencji Odporność państwa w obliczu przemian społeczno-gospodarczych.

 Pan profesor był jednym z panelistów w debacie „Znaczenie polityki pieniężnej dla budowania odporności państwa”. Wzięli w niej udział prof. Leszek Balcerowicz (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie), prof. Andrzej Sławiński (SGH), prof. Andrzej Wojtyna (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie). Poprowadził ją prof. Marek A. Dąbrowski z UEK.

 Był to pierwszy panel konferencji zorganizowanej 20 września przez Małopolską Szkołę Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.

Prof. Andrzej Sławiński podkreślał, że w budowaniu odporności chodzi też o utrzymanie gospodarki na ścieżce zrównoważonego wzrostu, czyli też inflacji na stabilnym i bezpiecznym poziomie. Bank centralny powinien odpowiednio wcześnie reagować na potencjalny wzrost inflacji. W krajach rządzonych przez populistów nie ma jednak takiej polityki. Jej cel jest wtedy inny – chodzi o natychmiastowy wzrost, żeby utrzymać się u władzy.

Prof. Leszek Balcerowicz: – Gwałtownego wzrostu inflacji nie da się wytłumaczyć przyczynami zewnętrznymi. Główną przyczyną jest błędna polityka Rady Polityki Pieniężnej i prezesa NBP.

 ***

 Wydarzenie składało się z kilku debat. Naukowcy i eksperci w kolejnych panelach dyskutowali m.in. o bezpieczeństwie żywnościowym w kontekście kluczowych wyzwań dla odporności państwa: prof. Wawrzyniec Czubak (Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu), dr inż. Andrzej Gantner (Wiceprezes Zarządu i Dyrektor Generalny Polskiej Federacji Producentów Żywności Związku Pracodawców), dr Iwona Nurzyńska (Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk), moderatorem był dr Marcin Kędzierski (UEK).

 Dr Iwona Nurzyńska podkreślała, że bezpieczeństwo żywnościowe jest sprawą fundamentalną: – To fizyczna dostępność żywności, ale też dostępność cenowa. Obywatele odczuli, co to znaczy w pandemii. Pamiętamy kolejki przed sklepami i zdenerwowanych ludzi. Kolejnym szokiem była wojna w Ukrainie. Rynki wtedy oszalały. Jeśli myślimy o tym, co buduje nasze bezpieczeństwo żywnościowe, to nasz potencjał produkcyjny. Czy potrafimy wystarczająco dużo wyprodukować? Tak. Ale do tego jest zdolność sektora do adaptacji nowych technologii, które potrafią nas przystosować do wyzwań: do zmian klimatu, zmian demograficznych i gospodarczych szoków.

 Dr inż. Andrzej Gantner: – Moim zdaniem Polska nie ma żadnej długofalowej polityki rolnej. To gaszenie kryzysów, albo przypodobanie się wyborcom. Oczywiście przyjęliśmy unijne pieniądze i zmodernizowaliśmy produkcję rolną. To mnóstwo pracy wykonanej przez ludzi. Jesteśmy dużym eksporterem żywności. Bo byliśmy tani. Ale właśnie zderzyliśmy się z walcem – Ukraina jest jeszcze tańsza.

 ***

 Ostatnie dyskusje dotyczyły odporności państwa w kontekście czwartej rewolucji przemysłowej.

 Prof. Magdalena Wojnarowska (UEK): – Dla nas odporność oznacza transformację w kierunku gospodarki w obiegu zamkniętym. Polska osiąga dziś około 10% cyrkularności. Ta luka do wypełnienia jest więc ogromna.

Prof. Maria Urbaniec (UEK): – W czasie pandemii najlepiej radzili sobie elastyczni menedżerowie. Dużo się zmieniało, pojawiła się praca zdalna.

 Prof. Dariusz Dymek (UEK): – Dzisiejszy świat tak szybko się zmienia, że zmienić się musi też edukacja. Byliśmy przyzwyczajeni do tego, że nasze życie było podzielone na fazy: dzieciństwo, edukacja, praca. Teraz to się zmienia, bo edukacji potrzebujemy bez przerwy. Musimy budować elastyczność.

 Dr Piotr Kopyciński, dyrektor MSAP pytał w jakim aspektach powinny koncentrować się badania, żeby wzmacniać tę odporność.

 Prof. Czupryna, UEK: – To na pewno kwestia zarządzania planami oszczędnościowymi. Żeby promować wiedzę, świadomość ryzyka.

 Prof. Dariusz Dymek: – Pytanie też o źródła wiedzy. Co dziś jest źródłem wiedzy dla młodych, dorosłych i starszych? Na tej podstawie można budować odporność, również na fake newsy.

 Konferencja odbyła się w Sali Senackiej UEK w ramach projektu pt. „Społeczno-gospodarcze konsekwencje czwartej rewolucji przemysłowej” finansowanego w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Regionalna Inicjatywa Doskonałości”.